بزرگنمایی:

جمعی از متخصصان معماری و شهرسازی همدان طی نامه‌ای خطاب به وزیر راه و شهرسازی نسبت به تصویب طرح جامع شهری همدان با ایرادهای بسیار هشدار دادند و عنوان کردند «این ایرادها چندین مرحله‌ توسط متخصصین امر مطرح شده که در صورت بی‌توجهی به آن می‌تواند صدمات غیر قابل جبرانی را در این برهه‌ی زمانی به شهر و شهروندان همدان تحمیل کند، با دستور توقف تصویب این طرح فرصت تعامل، چاره‌اندیشی و گفتمان با متخصصان متعهد و دلسوز را فراهم کنید تا در نتیجه آن طرحی مناسب را شاهد باشیم»

متن کامل نامه بدین شرح است

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای مهندس رستم قاسمی 

وزیر محترم راه و شهرسازی

سلام علیکم؛

احتراما همان گونه که حضرتعالی مستحضر هستید فرایند تصمیم گیری و تصمیم سازی در خصوص توسعه و آینده کلان شهرها در قالب طرح‌های جامع چنانچه برآمده از پشتوانه‌های علمی و مبتنی بر واقعیت ها و نیازهای جامعه مخاطب و منبعث از دارایی‌ها و ظرفیت‌های توسعه مکانی در شهرها نباشد، نه تنها نمی‌تواند برنامه‌ای مناسب در راستای توسعه پایدار برای ساکنان شهر باشد، بلکه خود منجر به چالش و مشکلات عدیده اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی برای ساکنان شهرها خواهد بود.

متاسفانه یکی از مهمترین مصادیق این گونه خطاها در فرایند تهیه و تصویب طرح جامع شهر همدان در حال رخ دادن است. قطعا تصویب چنین طرح پرایرادی که چندین مرحله‌ توسط متخصصین امر مطرح شده است، می‌تواند صدمات غیر قابل جبرانی را در این برهه‌ زمانی به شهر و شهروندان همدان تحمیل کند. در ادامه برخی از مهمترین ایرادات این طرح خدمت‌تان تقدیم می‌گردد:

• انتظار می رود که پس از چندین دهه خطا و آزمون در تهیه طرح‌های جامع شهری، طرح تهیه شده مذکور براساس چشم‌انداز و رویکرد مشخص محرک توسعه شهر همدان و متناسب با ظرفیت‌ها، استعدادها، برندها و سرمایه‌های طبیعی و تاریخی شهر تهیه می شد، لکن نه تنها بر این اساس تهیه نشده است بلکه به مراتب نسبت به طرح های گذشته دارای نقاط ضعف و غیر علمی زیادی است.
• از آنجا که اصولا فرایند تهیه طرح‌های جامع براساس آسیب‌شناسی طرح‌های گذشته و براساس کاربست نکته نظرات کارشناسان، متخصصان شهرسازی و معماری، اساتید دانشگاهی و حتی مشارکت شهروندان و براساس بررسی نیازسنجی، امکان سنجی و بسترسازی زمینه‌های مورد نظر تهیه می‌شود، لکن در تهیه و تصویب طرح مذکور کمتر به این مساله توجه شده است.
• در سند توسعه آمایش استان و شهر همدان، کشاورزی به عنوان محور توسعه شمرده شده است و در مطالعات CDS نیز محور توسعه شهر همدان گردشگری بیان شده است، لکن در تهیه طرح مذکور نه تنها به این دو محور توسعه توجه نشده است، بلکه در بسیاری موارد در ضدیت با توسعه کشاورزی و گردشگری و حیف و میل زمین های مستعد کشاورزی و پتانسیل های گردشگری تهیه شده است و در شهری که لقب باغ‌شهری را به یدک می‌کشد با اتخاذ رویکردهای غیرکارشناسانه، اراضی زراعی و باغات شهر را به نابودی کشانده و در آینده‌ای نه چندان دور عملا لقب باغشهر را صرفا بایستی در تاریخ شهر همدان جستجو کرد.
• طرح مذکور کمتر واجد اسناد و مدارک پشتیبان و پیوست‌های اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی، پدافندی و گردشگری بوده و حتی نسبت به شرح خدمات تهیه طرح‌های جامع، بسیاری از موارد را ارائه و انجام نداده است. بدیهی است عدم انجام مطالعات اقتصادی و مالی، تحقق‌پذیری طرح را با چالش جدی مواجه خواهد نمود.
• کاربری‌های عمومی و پشتیبان سکونت شهر بدون در نظر گرفتن وضع مالکیت‌ها و عمدتا بر روی اراضی با مالکیت خصوصی پیشنهاد گردیده است. پر واضح است چنین تصمیمی بلافاصله بعد از تصویب، ایجاد مشکلات حقوقی و قضایی عدیده‌ای خواهد نمود و تحقق‌پذیری سرانه‌های عمومی شهر را به پایین‌ترین حد ممکن خواهد رساند.
• با عنایت به مصوبه ضروری شورای عالی معماری و شهرسازی ایران با موضوع "سند توسعه مبتنی بر سیستم حمل و نقل همگانی (TOD)" در جلسه مورخ 23/3/96 و لازم الاجرا بودن آن برای شهرهایی که در مرحله تهیه یا بازنگری طرح‌های توسعه و عمران می‌باشند، بدون شک بایستی طرح جامع شهر همدان مبتنی بر این سند تهیه گردد، لیکن این موضوع بسیار مهم و حیاتی به طور کامل در این سند مغفول مانده است.
• طبق تبصره 1 ماده 6 مصوبه "سند پهنه‌بندی حریم" شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در مورخ 18/11/95 صراحتا مشاورین تهیه‌کننده طرح‌های جامع شهری را ملزم به شناسایی پهنه‌ها و کریدورهای واجد ارزش طبیعی، تاریخی‌، صنعتی، ترافیکی و... در حریم و ارائه ضوابط و مقررات خاص و ویژه برای محورها و کریدورهای مذکور علاوه بر پهنه‌های عام کرده است. قطعا اگر این مصوبه در سند طرح جامع شهر همدان به طور کامل لحاظ نگردد در طی مدت زمان کوتاهی بخش زیادی از پتانسیل‌های گردشگری- تاریخی حریم شهر که به نوعی شناسنامه‌ی گردشگری و توریستی استان هم محسوب می‌شوند مورد اضمحلال واقع می‌گردد.
• با توجه به اینکه برخی از کاربری‌های پیشنهادی اعم از مراکز خدمات منطقه‌ای، ناحیه‌ای و محله‌ای و کاربری ویژه در مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری مورخ 10/3/89 در خصوص تعاریف کاربری‌های شهری وجود ندارد شرکت مهندسین مشاور عملا بخش قابل توجهی از اراضی شهری را با این کاربری‌ها بلاتکلیف گذاشته است.
• بر اساس مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری در خصوص بلندمرتبه‌سازی در مورخ 2/5/98 بایستی برای پهنه‌های پیشنهادی بلندمرتبه‌سازی گزارش توجیهی و ضوابط سلبی و ایجابی تهیه شود، که متاسفانه در این طرح هیچ یک از این موارد رعایت نشده است.
• از همه مهمتر با عنایت به اینکه تصمیم‌گیری در خصوص الحاق شهر جورقان به محدوده شهر همدان در جلسه کارگروه امور زیربنایی در مورخ 17/1/1400 صورت گرفته و در جلسات کارشناسی با این موضوع به صراحت مخالفت گردیده است، اما در طرح پیشنهادی همچنان در محدوده شهر باقی مانده است.

پیوست‌های مطالعات کالبدی- فضایی‌، اجتماعی، اقتصادی، محیطی و ... جهت بیان ادله مستند در خصوص الحاق شهر جورقان و پیشنهاد کارشناسی نشده احداث کمربندی شرقی- غربی محدوده جورقان ارائه نشده است. پیشنهاد این کمربندی در حالی رقم خورده است که در مطالعات برنامه‌ریزی برای سایر توسعه‌های جدید شهری پیوندی با شبکه حمل و نقل درون شهری ایجاد نشده است و تنها پیشنهاد ترافیکی اثرگذار بر طرح پیشنهاد کارشناسی نشده احداث کمربندی شرقی- غربی محدوده جورقان می‌باشد. الحاق بدون ادله مستند و توجیه فنی نه تنها باری از مشکلات موجود شهر نخواهد کاست، بلکه باعث کاهش کیفیت محیطی و خدمات‌رسانی به هر دو شهر گشته و هجمه‌ای از چالش‌های جدید را برای محدوده بین دو شهر فراهم می‌آورد. تجارب شهرهای مختلف کشور و همین‌طور شهر همدان تایید کننده این موضوع است که عملا با این تصمیم بستر شکل‌گیری سکونتگاه غیررسمی و حاشیه‌ای در پهنه‌ وسیع بین شهرهای همدان و جورقان شکل خواهد گرفت.

از همین روی جامعه دغدغه‌مند‌، متخصص و کارشناس این عرصه از جنابعالی تقاضا دارد تا با دستور توقف تصویب این طرح فرصت تعامل، چاره‌اندیشی و گفتمان با متخصصان متعهد و دلسوز را فراهم آورده تا طرحی شایسته و بایسته مردم گهواره تمدن ایران زمین و درخور عزت و آبروی نظام اسلامی مصوب گردد. یقین داریم که با اشراف جنابعالی نسبت به اهمیت موضوع دستور اکیدا و سریع را مبذول خواهید فرمود. 

والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته

رونوشت: 

- نماینده محترم ولی فقیه در استان همدان حضرت حجت‌الاسلام حبیب‌الله شعبانی

- استاندار محترم استان همدان جناب آقای علیرضا قاسمی‌فرزاد

- مدیرکل محترم  راه و شهرسازی استان همدان جنای آقای داریوش حسینی

- دادستان محترم استان همدان جناب آقای حسن خانجانی

- شهردار محترم شهر همدان جناب آقای دکتر سیدمسعود حسینی

از طرف جمعی از متخصصان معماری و شهرسازی

1- هادی رضایی راد دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

2- حسن سجادزاده دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

3- سیدجلیل موسوی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

4- کیانوش ذاکرحقیقی دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

5- سعید حقیقی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

6- مهدی شریفی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

7- بهناز بابایی دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

8- عباس فخرایی دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

9- داریوش اردلان دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

10- کیانوش سوزنچی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

11- پارسا ارباب دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

12- محمدمهدی مولایی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

13- مهدی پورپیکری دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

14- ابراهیم قیاسوند دکترای عمران و عضو هیات علمی دانشگاه

15- مسعود شعبانی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

16- احسان پایاب دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

17- محمدرضا الیاسی دکترای حمل و نقل و عضو هیات علمی دانشگاه

18- مهران گومه دکترای تخصصی شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه

19- نریمان ذوالفقارنسب دانشجوی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

20- مجید مظاهری دانشجوی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

21- فاطمه احمدی دانشجوی دکترای تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

22- محمدطایفه‌چمنی عضو هیات علمی دانشگاه

23- روناک پناهی عضو هیات علمی دانشگاه

24- فائزه توسلی عضو هیات علمی دانشگاه

25- بهزاد محمدی عضو هیات علمی دانشگاه

26- سیدجواد نوربخش عضو هیات علمی دانشگاه

27- نوید پاکنژاد تخصصی دکتری شهرسازی و مدرس دانشگاه

28- امین لطیفی دکترای تخصصی شهرسازی

29- سعید حاجی‌بابایی دکترای تخصصی شهرسازی

30- محمود امیری دکترای تخصصی برنامه ریزی شهری

31- هانیه مکارچیان دکترای تخصصی معماری

32- سحر اسماعیل‌پور همدانی دکترای تخصصی شهرسازی

33- سید میلاد حسینی مرصع دکترای تخصصی شهرسازی

34- هما حبیبیان دکترای تخصصی شهرسازی 

35- سلمان وحدت دکترای تخصصی شهرسازی اسلامی

36- سید محمد هاشم بطهائیان دکترای عمران

37- پیام نصیری کارشناسی ارشد معماری و عضو هیات مدیره نظام مهندسی

38- میترا رحیمی دانشجوی دکترای تخصصی معماری و مدرس دانشگاه

39- مهسا بهرامیان دانشجوی دکترای تخصصی معماری و مدرس دانشگاه

40- مهدا نعمتی دانشجوی دکترای تخصصی معماری و مدرس دانشگاه

41- سپیده کریمی دانشجوی دکترای تخصصی معماری و مدرس دانشگاه

42- سجاد حاجی‌بابایی دانشجوی دکترای تخصصی معماری و مدرس دانشگاه

43- یاسر حاتمی دانشجوی دکترای تخصصی شهرسازی

44- فاطمه فرجام طلب دانشجو دکترای تخصصی شهرسازی 

45- بهارک ببری دانشجوی دکترای تخصصی معماری

46- صهیب شایان دانشجوی دکترای تخصصی معماری

47- مجتبی نظری دانشجوی دکترای تخصصی معماری

48- محمدبشیر رباطی دانشجوی دکترای تخصصی شهرسازی

49- هادی طالبی دانشجوی دکترای تخصصی معماری

50- ابراهیم ریحانی دانشجوی دکترای تخصصی معماری

51- نرگس نوراله زاده کارشناسی ارشد معماری و مدرس دانشگاه

52- محمد زوجاجی کارشناسی ارشد معماری و مدرس دانشگاه

53- یونس صاحبیان کارشناسی ارشد معماری و مدرس دانشگاه

54- حامد فامیل نوروزی کارشناسی ارشد طراحی شهری و مدرس دانشگاه

55- نسرین یوسفی کارشناسی ارشد معماری

56- هانیه آجوند کارشناسی ارشد معماری

57- مهشاد بیگلرخانی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

58- حامد گروسیان کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری

59- حسین هادیی کارشناسی ارشد طراحی شهری

60- سعید سلیمانی کارشناسی ارشد طراحی شهری

61- الهام صادقیان کارشناسی ارشد معماری

62- یحیی کاشی کارشناس ارشد معماری

63- نگین ترابی کارشناسی ارشد معماری

64- سجاد اجاقی  کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

65- سید احمد حسینی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

66- آرش حبیبی کارشناسی ارشد معماری

67- جمال بادامی کارشناسی ارشد معماری

68- حامد قنبرطلب کارشناسی ارشد معماری

69- مجتبی مظاهری کارشناسی ارشد معماری

70- مقداد کهوند کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

71- سیده زهرا اکبریان کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

72- محمد حضرتی کارشناسی ارشد معماری

73- امیر فاضلیان کارشناسی ارشد طراحی شهری

74- بهزاد سروری‌فر کارشناس ارشد معماری 

75- محمد قربانی کارشناسی ارشد معماری

76- سپهر عدالتی مرفه کارشناسی ارشد معماری

77- شاهین امیدوار کارشناسی ارشد معماری

78- بهاره رادفر کارشناسی ارشد شهرسازی

79- علیرضا دزفولی کارشناسی ارشد معماری 

80- محمد شاهقدمی کارشناسی ارشد معماری

81- اکبر رنجبران کارشناسی ارشد معماری

82- مهسا احقر کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری

83- بهنوش خانیان محب کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری

84- حامد مسعودیان کارشناسی ارشد معماری

85- محمد مرادیان آذین کارشناسی ارشد جغرافیا و آمایش سرزمین

86- امین علوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

87- علی عسگری کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

88- ابوالفضل حیدری کارشناسی ارشد معماری

89- شهرام سلیمانی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری

90- داریوش کمره کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش برنامه‌ریزی حمل و نقل و ترافیک

91- سعید شریف‌نیا کارشناسی ارشد راه و ترابری

92- مرتضی ملکی، دکتری تخصصی معماری و عضو هیات علمی دانشگاه

93- شاهین شریفی، کارشناس ارشد معماری

94- محمدجواد ثابتیان، کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری