بر اساس قانون، 10 سال پس از اعطا سهام عدالت به هر نفر، دولت باید مقدمات آزاد سازی را فراهم کرده و اختیار خرید و فروش آن را به خود مردم بدهد. طی این گزارش هر آنچه که باید در مورد سهام عدالت بدانید، آمده است.
سهام عدالت از آزادسازی تا وضعیت جاماندگان
در دولت نهم و ریاست آقای احمدی نژاد تصمیم بر آن شد نوعی یارانه به شکل سهام به قشرهای کمدرآمدتر جامعه تعلق گیرد. دولت، هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کردهاست. بنا بر طرح «سهام عدالت»، بخشی از سهام شرکتهای دولتی معین، به این اقشار فروخته میشود.
آزادسازی سهام عدالت
دولت در سال 96 لایحه آزاد سازی سهام عدالت را تقدیم مجلس کرد اما این لایحه در بروکراسی مجلس معطل ماند و به صحن نیامد تا اینکه رئیس جمهور با نامهای تقاضای استفاده از اختیار رهبری برای موافقت با آزادسازی سهام عدالت کردند. در نهایت رهبر معظم انقلاب در تاریخ نهم اردیبهشت 99 با این درخواست مشروط بر سه شرط موافقت نمودند.
شروط رهبر معظم انقلاب برای آزاد سازی سهام عدالت
در متن موافقتنامه رهبر انقلاب آمده است، با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و عزم دولت برای عمل به تکالیفی که به عهده اوست، با آزادسازی سهام عدالت با رعایت امور زیر، موافقت میشود:
- 1-دارندگان سهام عدالت مجازند در محدوده زمانی مشخص مالکیت مستقیم سهام شرکتهای سرمایهپذیر را انتخاب نمایند و به تناسب، نقش مدیریتی خود را ایفا کنند.
- 2-مقررات مورد نیاز جهت انتقال سهام به صاحبان سهام عدالت توسط شورایعالی بورس تدوین و تصویب شود. این مصوبات برای کلیه دستگاههای اجرایی لازمالاجراست.
- 3-نسبت به سهام باقیمانده در شرکتهای سرمایهگذاری استانی، شورایعالی بورس موظف است ضمن تشویق ماندگاری صاحبان سهام در شرکتهای مذکور، از طریق مبادی ذیربط هرچه زودتر زمینهی ورود آن شرکتها را در بورس فراهم نماید.
نگرانی از آزادسازی سهام عدالت
در ابتدا، ابهامات زیادی درخصوص نحوه آزادسازی سهام عدالت مطرح بود و بسیاری از افراد با روشهای فروش این سهام، آشنایی نداشتند. این امر، نگرانیهایی را درخصوص ایجاد التهاب در زمان خرید و فروش سهام عدالت در بورس ایجاد کرد. اما با گذشت زمان و شفاف سازی در این مورد، از میزان نگرانیها کاسته شد و بسیاری از کارشناسان معتقد هستند، بازار سرمایه به دلیل رشد و توسعه زیاد در دو سال اخیر، توانایی جذب نقدینگی بالایی را که به وسیله سهام عدالت وارد میشود، دارد.
انتخاب بهرین روش برای آزادسازی سهام عدالت
برخی از کسانی که مشمول دریافت سهام عدالت شدند، بدنبال انتخاب گزینه بهتر در روش آزادسازی بودند.
روش های آزادسازی سهام عدالت
هر فرد سهامدار دو گزینه برای انتخاب دارد؛
1- آزادسازی به روش غیرمستقیم
کسانی که از سهامداری اطلاع کافی ندارند اما قصد دارند که سهام عدالت را نگه دارند باید روش غیرمستقیم را انتخاب کنند.
در روش غیرمستقیم فرد سهامدار به شرکت سرمایهگذاری استانی وکالت میدهد تا اقدام به خرید و فروش سهام عدالت کند و سود حاصل از این خرید و فروش را پس از کسر هزینهها به حساب شخص واریز کند، البته سود این بخش تضمینشده نیست و به تبحر شرکت سرمایه گذاری استانی بستگی دارد.
2- آزادسازی به روش مستقیم
اما در روش مستقیم افراد اختیار خرید و فروش سهام خود را در بازار سرمایه دارند و به نوعی سهامشان را خودشان مدیریت میکنند و مانند کسی که در بورس فعالیت دارد تلقی میشوند. کسانی که قصد خرید سهم بیشتر یا فروش آن را دارند باید روش مستقیم را انتخاب کنند و اگر تا هشتم خرداد 1399 ثبتنام خود را در این زمینه تکمیل نکنند به صورت خودکار سهام عدالت آنها به صورت غیرمستقیم اداره میشود.
سهام عدالت خود را بفروشیم یا نه؟
فروش و نگهداری سهام عدالت انتخابی است که به عوامل زیادی مثل میزان نیاز فرد به پول این سهام، ریسک پذیری فرد، تمایل افراد به سرمایه گذاری های طولانی مدت و عوامل مشابه این موارد بستگی دارد. اما به عنوان یک نمونه کوچک از تغییرات قیمت سهام در بازههای مختلف، در نظر داشته باشید که ارزش سهام عدالت از 10 خرداد که اولین روزی بود که متقاضی ها میتوانستند سهام خود را بفروشند تا 25 خرداد نزدیک به 16 درصد رشد کرده است. درنتیجه پیشنهاد میکنیم برای تصمیم گیری در این زمینه اصلا عجله نکنید و قبل از انتخاب تمام جوانب تصمیم خودتان را بررسی کنید.
افزایش یکباره ارزش سهام بعد از آزادسازی
تعداد شرکتهای حاضر در پرتفوی سهام عدالت 49 شرکت هستند که ارزش مقطع واگذاری آنها 266 هزار و 363 میلیارد ریال است.
افزایش 22 برابری ارزش سهام عدالت مشمولان به لطف تورم سنگین حاکم بر اقتصاد و در پی آن تداوم روند صعودی شاخص بورس و معاملات بازار سرمایه در حالی رخ داده است که به گفته سخنگوی ستاد آزادسازی سهام عدالت، کسانی که 10 خرداد اقدام به فروش سهام عدالت خود کردهاند حدود 16 درصد متضرر شدهاند.
ارزش امروز سهام عدالت
سامانه استعلام لحظهای ارزش سهام عدالت بِروز شد و ارزش سهام عدالت با ارزش اولیه 532هزارتومانی به 16 میلیون و 578 هزار تومان رسید.
استعلام سهام عدالت
تا قبل از طراحی سامانه استعلام دارایی سهام عدالت به نشانی sahamedalat.ir ، ارزش واقعی این سهام در بازار مشخص نبود و صرفا گمانه زنی هایی در این خصوص وجود داشت . از زمان طراحی این سامانه ارزش سهام عدالت سهامداران در بازار مشخص شده و آن ها می توانند با مراجعه به این سامانه نسبت به مشاهده و استعلام دارایی سهام عدالت خود اقدام کنند .
جاماندگان سهام عدالت
در این بین افرادی بودند در هنگام ثبت نام اولیه، موفق به ثبت نام و دریافت این سهام نشدند. حال این سوال پیش می آید که آیا این افراد باز هم می توانند سهام عدالت دریافت کنند؟
تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: جاماندگان از سهام عدالت در کشور 10 میلیون نفر هستند.
پورابراهیمی اعلام کرد: در این موضوع چند بخش را مدنظر قرار دادیم که اولین بخش شامل 52 میلیون نفری میشود که در زمان واگذاری سال 84-85 اطلاعات آنها ثبت، اما گزارش نهایی توسط سازمان خصوصی سازی حدود 49 میلیون نفر اعلام شد این در حالیست که حدود دو میلیون نفر با اینکه دارای برگه سهام هستند، در فهرست اطلاعات سامانه سهام عدالت نام و نشانی ندارند.
وی تعدادی از متولدین سال 85 به بعد خانوادههای تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و سازمان امور ایثارگران را دومین دسته از این فهرست عنوان کرد و ادامه داد: افرادی که در آن زمان جزو 6 دهک کم درآمد جامعه بودند بخش سوم از جاماندگان را تشکیل میدهند و همچنین کسانی که در شرایط کنونی وضعیت خانوار آنها ارزیابی شود میتوانند مبنا در این بخش باشند.
خبر خوش برای جاماندگان سهام عدالت
پورابراهیمی بیان کرد: جلساتی در خصوص تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت در مجلس داشته ایم و بررسی برخی جزئیات باقی مانده است. پیش بینی میکنیم تا دو هفته دیگر تکلیف جاماندگان سهام عدالت روشن شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: دولت از محل همین سهام عدالت این توانایی را دارد تا به جاماندگان سهام عدالت هم سود بدهد چراکه 48 درصد از مجموع سهام شرکتهای قابل واگذاری در زمان اجرای سهام عدالت مشمول واگذاری 100 درصد بودند که الان دولت 48 درصد از مالکیت آنها را تصاحب کرده است.
کلیات طرح ساماندهی سهام عدالت در کمیسیون اقتصادی مجلس
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در تشریح طرح ساماندهی سهام عدالت توضیح داد: در این طرح، جاماندگان سهام عدالت با اولویت افرادی که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی بوده اند اما سهام عدالت شامل حال آنها نشده و همچنین اقشاری که به تازگی به این نهادها پیوسته اند تعیین تکلیف می شوند.
وی اظهار کرد: ایرادات موجود در آیین نامه آزادسازی سهام عدالت نیز یکی دیگر از محورهای طرح ساماندهی سهام عدالت بود که مورد بررسی قرار گرفته است.
آزادسازی 30 درصد دوم سهام عدالت همزمان با عید غدیر
با توجه به گفتههای حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت قرار است که دومین مرحله آزاد سازی سی درصد دیگر از سهام عدالت همزمان با عید غدیر انجام شود.
آزادسازی سهام عدالت
به گفته رئیس جمهور آزاد سازی سی درصد دیگر از سهام عدالت در ٢٢ بهمن مقارن با جشن پیروزی انقلاب اسلامی ایران انجام خواهد شد.
بر این اساس در مجموع امکان آزادسازی 90 درصد از سهام عدالت فراهم خواهد شد.
گفتنی است، که هنوز بعضی از سهامداران که برای فروش سی درصد از سهام خود از تاریخ 6 خرداد به بانکها یا کارگزاریها مراجعه کرده بودند، تا به امروز وجهی تحت این عنوان به حسابشان واریز نشده است.